Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 stycznia 2020 r.

Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze III Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Marek Dziwiński

Protokolant:Dorota Osojca

po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2020r. w Kamiennej Górze

sprawy z powództwa E. K.

przeciwko P. K. i R. K.

o alimenty

I.  powództwo oddala,

II.  nie obciąża powódki E. K. obowiązkiem zwrotu pozwanemu P. K. kosztów procesu,

III.  koszty sądowe zalicza na rachunek Skarbu Państwa.

III RC 56/19

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 2 kwietnia 2019 r. Powódka E. K., reprezentowana przez syna T. K., wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanych synów P. K. i R. K. alimentów w kwocie po 700 zł miesięcznie płatnych do 15-go dnia każdego miesiąca do rąk powódki. W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że przebywa w Domu Pomocy Społecznej w B. i z tego tytułu ponosi koszt w wysokości 1099,64 zł. Pozostałą kwotę, tj. 2148,49 zł uiszcza T. K. na podstawie umowy, jaką zawarł z (...) w B.. Powódka podała również, że utrzymuje się z emerytury w wysokości 1570,91 zł. Jak wynika z uzasadnienia pozwu, jedynie syn T. pomaga matce. W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała także, że domaga się alimentów od pozwany, ponieważ syn T. nie jest w stanie ponosić dotychczasowych częściowych kosztów jej utrzymania. (k.1-2)

W odpowiedzi na pozew R. K. podniósł, że powódka była współwłaścicielką nieruchomości lokalowej. Swój udział darowała T. K.. R. K. nie utrzymuje kontaktów z matką. Pozwany podał również, że zgodnie z orzeczeniem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest częściowo niezdolny do pracy i z tego tytułu otrzymuje rentę w wysokości 934,76 zł netto. Jego miesięczne koszty utrzymania wynoszą ok 960 zł miesięcznie. Żona R. K. nie uzyskuje żadnego dochodu, jest bezrobotna. (k. 38-39)

Pozwany P. K. wniósł o oddalenie powództwa z uwagi na swoja trudną sytuację majątkową.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka ma 87 lat. Wymaga stałej opieki i z tego względu na stałe przebywa w Domu Pomocy Społecznej w B.. Koszty utrzymania w (...) ponosi powódka w kwocie 760,93 zł oraz T. K. w kwocie 2.487,20 zł. Powódka po potrąceniu otrzymuje emeryturę w kwocie 450,11 zł. Środki te powódka przeznacza na własne potrzeby.

Dowód: decyzja nr (...) z dn. 20 marca 2019 r. (k. 12-14) umowa nr (...) z dn. 20 marca 2019 r., (k. 15-17), decyzja ZUS z dn. 17 kwietnia 2019 r. (...), zeznania A. C. (protokół z dnia 15 stycznia 2020 r., 00:11:59-00:34:05),zeznania T. S. (protokół z dnia 15 stycznia 2020 r., 00:36:14-00:58:07)

T. K. na stałe mieszka w Holandii, gdzie pracuje sezonowo. Obecnie pobiera zasiłek dla bezrobotnych w kwocie (...)€ miesięcznie Koszty utrzymania T. K. wynoszą ok 1100€. T. K. w listopadzie 2015 r. otrzymał od powódki w darowiźnie udział przypadający jej w prawie własności nieruchomości. Swoje udziały na rzecz T. K. przekazali się również P. K., R. K. i Z. K.. Za udział P. K. T. K. zapłacił 12000 zł, a za udział P. K. 2000€. T. K. jest również właścicielem lokalu mieszkalnego w Holandii. T. K. sprzedał nieruchomość, którą uzyskał od matki i braci. Na podstawie §6 aktu notarialnego z dnia 26 listopada 2015 r. E. K. przysługiwało prawo do dożywotniego i bezpłatnego zamieszkiwania w przedmiotowym lokalu.

Dowód: dokumenty B. z dn. 4 grudnia 2019 r., 5 listopada 2019 r. (k. 61-62), dokument z dn. 7 października 2019 r. (k. 62), z dnia 3 stycznia 2020 r. (k. 117), zeznania T. K. (protokół z dn. 15 stycznia 2020 r., 01:07:13 – 01:37:47), akt notarialny z dnia 26 listopada 2015 r., rep. A 5664/2015 (k. 99-103), pismo z dnia 25 marca 2019 r. wraz z poświadczeniem podpisu (k.18-19), zeznania P. K. (protokół z dn. 15 stycznia 2020 r., 01:57:10 – 02:00:47), księga wieczysta nr (...) (k. 104-107)

R. K. nie utrzymuje kontaktu z powódką. Wspólnie z żoną utrzymują się z renty R. K. w wysokości 986,54 zł. Pozwany pomaga na targu, w zamian za co otrzymuje warzywa i owoce. Pozwany jest częściowo niezdolny do pracy do dnia 30 września 2020 r. Pozwany cierpi na padaczkę. Żona pozwanego jest bezrobotna, bez prawa do zasiłku.

Dowód: orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dn. 27 września 2018 r. (k.29), faktura proforma (...) z dn. 21 grudnia 2018 r. (k.42), faktura nr (...) (k. 43), rachunki (...) sp. z o.o. (k. 44), zawiadomienie o wysokości opłaty od luty 2019 (k. 45), faktura VAT nr (...) (k. 46), zawiadomienie o wysokości opłaty od sierpień 2019 r. (k.47), zeznania J. K. (protokół z dn. 20 grudnia 2019 r., 00:21:01-00:25:51), zeznania R. K. (protokół z dn. 20 grudnia 2019 r., 00:09:19-00:13:21 oraz protokół z dn. 15 stycznia 2020 r., 01:37:47-01:40:30), zaświadczenie z dn. 23 grudnia 2019 r. (k. 108), karta informacyjna (...) z dn. 20 września 2019 r. (k. 109-110), karta informacyjna (...) z dn. 13 sierpnia 2018 r. (k.111-112)

P. K. pracuje jako ochroniarz. Jego dochód wynosi ok. 2200 zł miesięcznie z tytułu wykonywanej pracy oraz otrzymywanej renty. Jest częściowo niezdolny do pracy. Mieszka w pokoju w mieszkaniu swojej byłej żony. W 2018 r. osiągnął dochód w wysokości 29130,99 zł. Przekazał T. K. udział w nieruchomości lokalowej po zmarłym ojcu. Obecnie spłaca kredyt z 2017 r., w kwocie 17859,85 zł.

Dowód: zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym 2018 (k. 84-89), zaświadczenie o zatrudnieniu (k.90), zaświadczenie o wysokości renty z dn. 20 grudnia 2019 r. (k. 91), orzeczenie lekarza orzecznika ZUS (k. 92-93), orzeczenie o stopniu niepełnosprawności (k.96-97), akt notarialny z dn. 26 listopada 2015 r. rep. A 5664/2015 (k. 99-103)

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Obowiązek alimentacyjny dzieci względem rodziców ma na gruncie kodeksu rodzinnego i opiekuńczego charakter wyjątkowy. Jak wskazano wprost w art. 133 § 2 k.r.o. uprawnionym do świadczeń alimentacyjnych, za wyjątkiem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie samodzielnie się utrzymać, jest tylko ta osoba, która znajduje się w niedostatku. Przesłanka niedostatku ma decydujące znaczenie w procesie ustalania, czy istnieje podstawa do nałożenia na dziecko obowiązku alimentacyjnego względem rodzica. Za niedostatek uznaje się taką sytuację, w której uprawniony nie jest w stanie swoimi siłami zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb. Z tego też względu o niedostatku można mówić dopiero w sytuacji, gdy nie zostały zaspokojone usprawiedliwione potrzeby uprawnionego. Z kolei w art. 135 § 1 k.r.o. ogranicza zakres świadczeń alimentacyjnych do dwóch przesłanek. Jedną stanowią wspomniane wyżej potrzeby, a drugą zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego.

W ocenie Sądu powódka miała zaspokojone usprawiedliwione potrzeby w ten sposób, że otrzymuje ona świadczenie emerytalne, którego część przeznacza na opłacenie swojego pobytu w Domu Pomocy Społecznej. Po dokonaniu potrącenia kosztów utrzymania w (...), powódce pozostaje ok. 450 zł na jej potrzeby. W pozostałym zakresie potrzeby powódki ( w szczególności w zakresie opłat za pobyt w (...)) zabezpieczone zostały przez syna – T.. Istotnym jest tu również fakt, że T. K. otrzymał w formie darowizny od powódki przypadający jej udział w nieruchomości lokalowej. W akcie darowizny zastrzeżono, że powódka ma prawo dożywotnio zamieszkiwać w przedmiotowym lokalu, jednakże zastrzeżenie to nie miało charakteru umowy o dożywocie albo służebności mieszkania. Nie zmienia to w ocenie Sądu faktu, że to T. K. zobowiązał się do zaspokojenia podstawowych potrzeb matki, tj. zapewnienia jej mieszkania, opieki i wyżywienia. Fakt zbycia przez powódkę nieruchomości na rzecz T. należy oceniać przez pryzmat tezy III uchwały SN ( (...)) z 16.12.1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, Nr 4, poz. 42, gdzie wskazano: „nie można mówić o niedostatku osoby, która przez zbycie swego majątku lub jego części mogłaby sama, i to na czas dłuższy (jakieś krótkie okresy nie wchodziłyby tu w grę), z własnych środków zaspokoić swe usprawiedliwione potrzeby”.

Ponadto z uzasadnienia pozwu wynika, że Powódka domaga się alimentów od pozwanych przede wszystkim po to, aby pomniejszyć zakres pomocy, jaką otrzymuje od T. K.. Taka podstawa nie może stanowić uzasadnienia żądania alimentacyjnego, albowiem w przypadku, gdy pomoc matce byłaby dla T. K. zbytnim obciążeniem, to mógłby on wystąpić do pozwanych z roszczeniem regresowym określonym w art. 140 § 1 k.r.o.

Z tych też względów należało ocenić, że powódka nie pozostaje w niedostatku.

Niezależnie od powyższego zauważyć należy, że podstawę oddalenia niniejszego powództwa stanowi również art. 135 § 1 k.r.o., albowiem sytuacja majątkowa i zdrowotna R. K. wskazuje jednoznacznie na to, że on sam potrzebuje pomocy, a jego dochody w wysokości 986,54 zł. Sąd nie dał wiary twierdzeniom T. K., który podawał, że R. K. uzyskuje zarobek z tytułu pomocy, jaką świadczy na targu. Okoliczność ta nie została w żaden sposób udowodniona. Stoi ona również w sprzeczności z zeznaniami R. K. i J. K.. Strona powodowa wniosła o zobowiązanie pozwanego do przedłożenia deklaracji PIT, jednakże w ocenie sądu wniosek zawnioskowany dowód był nieistotny dla sprawy z uwagi na to, że R. K. wskazał, iż osiąganego dochodu z targu nie wskazuje w deklaracji podatkowej. Należy dać wiarę zeznaniom pozwanego, że poza drobnymi rzeczowymi korzyściami z targu, nie ma innych dochodów poza rentą inwalidzką.

Nie byłoby również zgodne z zasadami współżycia społecznego nałożenie obowiązku alimentacyjnego na zobowiązanego, który osiąga zdecydowanie mniejsze dochody od podmiotu uprawnionego, a ponadto strony nie utrzymywały ze sobą kontaktów, jak wynika z zeznań R. K., na wyraźną prośbę powódki.

Powództwo, niezależnie od przyczyn podanych wcześniej, podlegało również oddaleniu względem P. K. ze względu na jego stan zdrowia i brak możliwości zarobkowych i majątkowych pozwalających na zaspokojenie potrzeb swoich jak i powódki. O ile P. K. osiąga dochód w kwocie ok. 2200 zł miesięcznie, to nie można pominąć faktu, że ciąży na nim zobowiązanie spłaty kredytu zaciągniętego w 2017 r., a ponadto, jak zeznał P. K., jego dochody ulegną pomniejszeniu z uwagi na brak zleceń dotyczących zabezpieczenia imprez masowych.

Na marginesie Sąd zwraca uwagę na to, że pobyt powódki w (...) był spowodowany tym, że T. K. przebywał za granicą, a następnie, będąc zobowiązanym zapewnić powódce dożywotnie zamieszkanie w lokalu mieszkalnym, w którym udział powódka mu darowała, postanowił nieruchomość tą sprzedać. Skoro stan zdrowia powódki i konieczność zapewnienia jej stałej opieki przemawiały za umieszczeniem jej w Domu Pomocy Społecznej, nic nie stało na przeszkodzie temu, aby zwróciła się ona do właściwej Gminy o wydanie decyzji o umieszczeniu jej w (...) zgodnie z ustawą o pomocy społecznej. Dodać należy, że pozwani nie osiągali kryterium dochodowego w myśl przepisu art. 61 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej. Ustawa ta w pierwszej kolejności obowiązek wnoszenia opłat za pobyt w (...) nakłada na osobę, która ma zostać ta umieszczona. Odpłatność w tym przypadku wynosi 70% uzyskiwanego przez nią dochodu. W niniejszej sprawie powódka odpłatność w tej wysokości ponosi. Zstępni ponoszą odpłatność za tą usługę, jeżeli osiągają dochód wyższy niż 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, jednak kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% tego kryterium (art. 61 ust. 2 pkt 2 lit. a i b ustawy o pomocy społecznej. Pozwani nie spełniają tych kryteriów.

Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji.