Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze

POSTANOWIENIE

Dnia 21 grudnia 2022 r.

Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący SSR Marek Dziwiński

Protokolant: Magdalena Mastej

po rozpoznaniu w dniu 21 grudnia 2022 r. w Kamiennej Górze na rozprawie

sprawy z wniosku J. K., G. K.

przy udziale Krajowego Ośrodka (...) Oddziału Terenowego we W.

o zasiedzenie nieruchomości

postanawia:

I ustalić, że J. K. i G. K. nabyli w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej przez zasiedzenie z dniem 16.08.2018 r. własność działki nr (...) o powierzchni 0,4781 ha położonej w P., wchodzącej w skład nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze prowadzi księgę wieczystą (...);

II ustalić, że wnioskodawcy i uczestnik postępowania ponoszą koszty postępowania stosownie do swojego udziału w sprawie;

III koszty sądowe w zakresie opłaty zaliczyć na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn, akt I Ns 223/22

(...)

Wnioskodawcy J. K. i G. K. wystąpili z wnioskiem o stwierdzenie nabycia poprzez zasiedzenie z dniem 16 sierpnia 2018 roku własności nieruchomości gruntowej w postaci działki gruntu nr (...) oznaczonej identyfikatorem (...)_2. (...).54/4, obręb ewidencyjny (...), wchodzącej w skład nieruchomości, dla której prowadzona jest księga wieczysta o nr (...). Działka ta pozostaje w zasobie własności rolnej Skarbu Państwa, a prawa związane z jej własnością wykonuje Krajowy Ośrodek (...).

Wnioskodawcy wnieśli także o zasądzenie na ich rzecz od uczestnika postępowania Krajowego Ośrodka (...) we W. kosztów postępowania według norm przepisanych oraz zwolnienie wnioskodawców od kosztów sądowych.

Na uzasadnienie swojego żądania przytoczyli, że w dniu 18 sierpnia 1988 roku stali się właścicielami nieruchomości położonej w P. nr 21, dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...), składającej się z zabudowanej działki gruntu o nr (...). Od tego dnia stali się również posiadaczami samoistnymi działki o nr (...). Traktowali tę działkę jak swoją własność, objęli ją w posiadanie, zajęli się jej zagospodarowaniem, użytkowali ją, a także ponosili koszty utrzymania działki w należytym stanie estetycznym i technicznym.

W odpowiedzi na wniosek Krajowy Ośrodek (...) przyznał, iż nieruchomość ta należy do zasobu własności rolnej Skarbu Państwa. Działka ta została przejęta do zasobu własności rolnej Skarbu Państwa na podstawie decyzji Wojewody (...) nr GG.on. (...) z dnia 2 września 1996 roku, więc dla rozstrzygnięcia sprawy koniecznym jest uzyskanie dokumentacji dotyczącej nieruchomości sprzed 1996 roku, a w szczególności ustalenie czy nie była ona przedmiotem czynności cywilno – prawnych na rzecz osób trzecich.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Na podstawie decyzji Wydziału (...) i Leśnictwa, Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w K. z dnia 27 września 1972 roku gospodarstwo rolne bez zabudowań położone na działce nr (...) zostało przejęta od K. B. i M. B. (1) za rentę na podstawie art. 18 ustawy z dnia 24 stycznia 1968 roku o rentach i innych świadczeniach dla rolników przekazujących nieruchomość rolną na własność państwa. Spod przejęcia wyłączone zostały zabudowania znajdujące się na przejmowanym gospodarstwie i pozostawiono je jako odrębną własność K. B. i M. B. (1). Przyznano też wyżej wymienionym dożywotnie prawo użytkowania działki o powierzchni 0,50 ha.

(dowód: decyzji Wydziału (...) w K. z dnia 27 września 1972 roku - k. 66)

W roku 1988 wnioskodawcy J. K. i G. K. kupili od K. B. nieruchomość o powierzchni 0,1450 ha obejmującą działkę (...) wraz zabudowaniami. Sąsiednia działka nr (...) wchodziła w skład nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa.

(dowód: odpis księgi wieczystej nr (...) - k. 8, odpis księgi wieczystej nr (...) - k. 14)

Po kupieniu nieruchomości od K. B. wnioskodawcy zajęli teren, jaki był według ich wiedzy własnością zbywcy nieruchomości, to jest zabudowaną nieruchomość będącą przedmiotem sprzedaży, a także pas gruntu za domem stanowiący działkę o nr (...). Wyżej wymieniona działka na mocy decyzji Wydziału (...) w K. z dnia 27 września 1972 roku była użytkowana przez małżeństwo B., jednakże nie stanowiła ich własności.

(dowód: zeznania wnioskodawców J. K. k. 74 verte i B. K. k. 74 verte, zeznania świadków J. W. – k. 72, W. C. – k. 72 verte - k. 73, S. C. k. 73 verte – 74, T. H. –k. 74)

J. K. oraz B. K. po objęciu w posiadanie samoistne przedmiotowej działki, traktowali ją jak swoją własność, zajęli się jej zagospodarowaniem, użytkowali ją, a także ponosili koszty utrzymania działki w należytym stanie estetycznym i technicznym. Ich posiadanie samoistne nie zostało przerwane. Tylko wnioskodawcy używali działki o nr (...).

(dowód: zeznania wnioskodawców J. K. k. 74 verte i B. K. k. 74 verte, zeznania świadków J. W. – k. 72, W. C. – k. 72 verte - k. 73, S. C. k. 73 verte – 74, T. H. –k. 74)

Sąd zważył, co następuje.

Ustaleń powyższych Sąd dokonał w głównej mierze na podstawie odpisów ksiąg wieczystych i decyzji Wojewody (...) nr GG.on. (...) z dnia 2 września 1996 roku dołączonych do wniosku i odpowiedzi na wniosek, jak i dokumentów uzyskanych ze Starostwa Powiatowego w K. oraz zeznań świadków i wnioskodawców.

Jak wynika z treści dokumentów poddanych analizie wnioskodawcy nie nabyli własności działki o nr (...) na podstawie aktu notarialnego zawartego z K. B., gdyż w momencie zawarcia tego aktu notarialnego nieruchomość ta nie stanowiła własności K. B., a tylko przysługiwał jej prawo do jej użytkowania. Najpierw na podstawie decyzji Wydziału (...) i Leśnictwa, Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w K. z dnia 27 września 1972 roku działka ta została przejęta, a następnie na mocy decyzji Wojewody (...) nr GG.on. (...) z dnia 2 września 1996 roku włączona do zasobu własności rolnej Skarbu Państwa. Dokumenty powyższe stanowią urzędowe poświadczenie wskazanych powyżej okoliczności.

Z treścią tych dokumentów co do zasady pozostają spójne zeznania wnioskodawców, jak i świadków J. W., W. C., S. C. i T. H.. Z treści wniosku, jak i dalszych zeznań wnioskodawców wynika, iż po nabyciu zabudowanej nieruchomości od M. B. (2) mimo, iż akt notarialny nie obejmował przeniesienia na nich własności działki (...), objęli ją w posiadanie , gdyż według ich wiedzy stanowiła ona własność M. B. (2) i uznali, że na podstawie umowy sprzedaży nieruchomości uzyskali również jej własność. Jak zgodnie zeznali świadkowie w osobach J. W., W. C., S. C. i T. H. wnioskodawcy traktowali grunt ten jak swoją własność, między innymi uprawiali go i czynili niezbędne nakłady na jego utrzymanie w należytym stanie. Sąd dał wiarę zarówno zeznaniom wnioskodawców, jak i wyżej wskazanych świadków. Ich twierdzenia były zgodne z poddanymi analizie dokumentami oraz pozostawały miedzy sobą spójne. Uczestnik postępowania nie zaprzeczył wskazanym powyżej okolicznościom. Zgodnie z poczynionymi przez Sąd ustaleniami akt notarialny pomiędzy wnioskodawcami, a M. B. (2) nie obejmował działki nr (...). Przyjęto więc, iż posiadali oni ją w złej wierze, a termin potrzebny do jej zasiedzenia upływał dnia 16 sierpnia 2018 roku.

Przy ocenie znamion posiadania samoistnego (którego występowanie jest przesłanką konieczną do stwierdzenia zasiedzenia) należy mieć na uwadze definicję tego posiadania zawartą w art. 336 k.c. Wedle utrwalonych poglądów doktryny i orzecznictwa konieczne jest tu stwierdzenie występowania dwóch elementów: fizycznego i psychicznego. Pierwszy z tych elementów charakteryzuje się efektywnym, w sensie gospodarczym, korzystaniem z rzeczy lub co najmniej istnienia stanu faktycznego stwarzającego możność takiego korzystania. Drugi natomiast odwołuje się do pewnego przeżycia psychicznego władającego rzeczą, które jest niczym innym jak wolą władania "jak właściciel", które jednak musi być uzewnętrznione poprzez obiektywnie dostrzegalne przejawy zachowania. Wola posiadania "jak właściciel", a więc traktowania siebie jak właściciela, jest zasadniczym elementem posiadania prowadzącego do zasiedzenia. Posiadanie właścicielskie charakteryzuje się tym, że posiadacz włada rzeczą w takim zakresie, jak to czyni właściciel, wykorzystując taką faktyczną możliwość władania rzeczą, do jakiej właściciel jest uprawniony ( postanowienie Sądu Najwyższego z 7 maja 1986 r., III CRN 60/86, OSNCP 9/87, poz. 138). Konieczne jest zatem wykonywanie przez posiadacza czynności faktycznych wskazujących na samodzielny, rzeczywisty, niezależny od woli innej osoby stan władztwa. Ważne jest jednak to, że aby mówić o posiadaniu samoistnym, wnioskujący o zasiedzenie musi w sposób ciągły znajdować się w sytuacji pozwalającej na dokonywanie czynności, których mógłby dokonywać właściciel. Takie okoliczności wystąpiły po stronie wnioskodawców. Od momentu zakupu nieruchomości od K. B. skutecznie weszli w posiadanie działki (...), a także wykonywali w stosunku do niej uprawnienia właścicielskie, co przejawiało się w czynnościach faktycznych, jakie podejmowane były przez nich w stosunku do tej nieruchomości. Wnioskodawcy między innymi uprawiali tę ziemię, a także dbali o jej stan techniczny i estetyczny. Ich posiadanie nie zostało przerwane w okresie koniecznym do zasiedzenia.

Według art. 172 k.c. w brzmieniu obowiązującym w dacie wejścia w posiadanie samoistne przez wnioskodawców w dniu 16 sierpnia 1988 roku wymagany okres posiadania nieruchomości w złej wierze do jej nabycia przez zasiedzenie wynosił 20 lat, a w dobrej wierze 10 lat. Jednak przed upływem tych okresów doszło do zmiany stanu prawnego. Mianowicie nowela do Kodeksu cywilnego z 28 lipca 1990 roku, która weszła w życie 1 października 1990 roku, wydłużyła wymagany okres posiadania nieruchomości w złej wierze do jej nabycia przez zasiedzenie do lat 30, natomiast w dobrej wierze do lat 20. Trzydziestoletni letni okres konieczny do nabycia własności zasiedzonej nieruchomości w złej wierze upłynął dla wnioskodawców w dniu 18 sierpnia 2018 roku. W tej dacie wnioskodawcy, jako małżonkowie wspólnie posiadali przedmiotową nieruchomość, zatem oboje spełniali konieczne przesłanki zasiedzenia w rozumieniu art. 172 k.c. i nabyli własność tej nieruchomości na prawach ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej.

Zgodnie z treścią przepisu art. 175 k.c. do biegu zasiedzenia stosuje się przepisy o biegu przedawnienia. Według art. 123 k.c. przerwanie biegu przedawnienia nastąpi przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. W przypadku instytucji zasiedzenia przede wszystkim czynnością przerywającą bieg zasiedzenia będzie podjęcie przez właściciela (z jego inicjatywy) pewnych czynności zwanych w literaturze "akcjami zaczepnymi" ( patrz. R. Morek w Kodeks cywilny. Komentarz pod red. K. Osajdy, Warszawa 2013 r. tom II, s 2023, Nt 13 i wskazana tam literatura). Nie przedstawiono żadnych dowodów wskazujących na to, że bieg terminu koniecznego do zasiedzenia został przerwany.

Z powyższych przyczyn należało stwierdzić, że wnioskodawcy J. K. i B. K. nabyli w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej przez zasiedzenie z dniem 16 sierpnia 2018 roku własność działki (...) o powierzchni 0,4781 ha położonej w P. wchodzącej w skład nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze prowadzi księgę wieczystą nr (...).

W tym stanie rzeczy na podstawie art. 172, art. 336 i 112 k.c. orzeczono jak w sentencji.

Orzeczenie o kosztach wydano zgodnie z zasadą ogólną ponoszenia kosztów w postępowaniu nieprocesowym. Zgodnie bowiem z przepisem art. 520 § 1 k.p.c. każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. W związku ze zwolnieniem wnioskodawców z opłaty koszty sądowe w zakresie opłaty zaliczono na rachunek Skarbu Państwa.