Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 marca 2022 r.

Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Marek Dziwiński

Protokolant: Anna Kołatek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 marca 2022 r. w Kamiennej Górze

sprawy z powództwa K. T., K. G.

przeciwko P. S.

opróżnienie lokalu mieszkalnego

I  powództwo oddala;

II  zasądza od powódki K. T. na rzecz pozwanej P. S. kwotę 257,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 240,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 229/21

UZASADNIENIE

Powódka K. T. wniosła o nakazanie pozwanej P. S. opróżnienie, opuszczenie oraz wydanie powódce lokalu mieszalnego zajmowanego w nieruchomości położonej w K. przy ul (...), dla której Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), a także o zasądzenie kosztów postępowania, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu powódka wyjaśniła, że jest współwłaścicielem przedmiotowej nieruchomości, zaś pozwana zajmuje tę nieruchomość bez tytułu prawnego. Powódka wskazała, że żąda eksmisji pozwanej na tej podstawie, że pozwana korzysta z lokalu w sposób zakłócający zamieszkiwanie w nieruchomości innym osobom (w sposób nagminny zakłóca ciszę nocną, urządza libacje alkoholowe oraz zanieczyszcza obejście przydomowe). Powódka dodała, że pozwana posiada wobec powódki zadłużenie na łączną kwotę 12 000 zł z tytułu bezumownego korzystania z przedmiotowego lokalu.

Pozwana P. S. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwana zaprzeczyła, aby zajmowała przedmiotową nieruchomość bezumownie, gdyż współwłaściciele nieruchomości J. G. i K. G. wyrazili zgodę na korzystanie z niej przez pozwaną. Pozwana zaprzeczyła, aby korzystała z lokalu w sposób zakłócający zamieszkiwanie w nieruchomości innym osobom.

Postanowieniem z dnia 26 listopada 2021 r. zawiadomiono o toczącym się postępowaniu pozostałych współwłaścicieli nieruchomości: K. G. i J. G..

K. G. przystępując do sprawy po stronie powodowej wniosła o oddalenie powództwa oraz o nieobciążanie jej kosztami postępowania. Powódka K. G. podniosła, że pismem z 22.10.2021 r. poinformowała K. T. o sprzeciwie co do eksmisji P. S..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. T. oraz małżonkowie K. i J. G. (na zasadach wspólności majątkowej małżeńskiej) są współwłaścicielami w udziałach po ½ części zabudowanej nieruchomości, składającej z działki gruntu nr (...) o powierzchni 0,2862 ha, położonej w K. przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze, IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...).

Dowód: księga wieczysta nr (...) k. 9-13.

Małżonkowie K. i J. G. swój udział w nieruchomości nabyli od siostry pozwanej P. K. S.. Wcześniej udział ten należał do ojca pozwanej – A. S..

(okoliczności bezsporne, a nadto: księga wieczysta nr (...) k. 9-13)

Zarówno poprzednia współwłaścicielka nieruchomości K. S. jak i jej obecni współwłaściciele: małżonkowie K. i J. G. wyrazili zgodę na korzystanie przez P. S. z części nieruchomości, którą wcześniej zajmował jej ojciec A. S..

(okoliczności bezsporne, a nadto: zeznania świadka A. T. z 16.03.2022 r. e-protokół rozprawy od 00:17:58 do 00:48:28)

Po wytoczeniu powództwa o eksmisję przez K. T. powódka K. G. sprzeciwiła się dokonaniu tej czynności.

Dowód: pozew z kopertą nadawczą k. 2-13, pismo K. G. z dowodem doręczenia k. 59-61.

Sąd zważył co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie w zasadzie był bezsporny, dodatkowo potwierdzony zeznaniami świadka A. T. oraz treścią księgi wieczystej nr (...), przy czym sąd – wobec treści pozwu (o czym będzie mowa dalej) – nie zmierzał do ustalania kwestii ewentualnego, niewłaściwego zachowania się P. S.. W zakresie ustalonego stanu faktycznego spór dotyczył zatem wyłącznie kwestii prawnych.

Powódka K. T. – jako współwłaściciel nieruchomości - wystąpiła o nakazanie pozwanej P. S. opóźnienie, opuszczenie oraz wydanie powódce lokalu mieszalnego. Stosownie do przepisu art. 222 § 1 k.c. właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że w przedmiotowej nieruchomości wykształcił się podział nieruchomości do korzystania. Obecny sposób korzystania z nieruchomości jest obrazem pewnych zapadłych w przeszłości decyzji pomiędzy współwłaścicielami. Umowa quad usum czyli umowa o podział nieruchomości do korzystania może zostać podjęta w dowolnej formie, także ustnej. Istotne jest jednak to, że do swej skuteczności wymaga zgody wszystkich współwłaścicieli. W myśl bowiem przepisu art. 199 zd. 1 k.c. do rozporządzania rzeczą wspólną oraz do innych czynności, które przekraczają zakres zwykłego zarządu, potrzebna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli.

P. S. zajmuje pomieszczenia (mieszkanie na I piętrze), które wcześniej były zajmowane przez jej ojca A. S.. Udział w nieruchomości przysługujący ojcu pozwanej, został przekazywany jej siostrze K. S. i wreszcie nabyli go małżonkowie K. i J. G.. Należy podkreślić, że zarówno siostra pozwanej jak i obecny współwłaściciel K. G. zezwalali P. S. na zajmowanie i korzystanie przez nią z pomieszczeń, które zgodnie z wcześniej dokonanym podziałem quad usum przypadły małżonkom K. i J. G. . Dlatego też nie sposób twierdzić, aby pozwana zajmowała mieszkanie w nieruchomości przy ulicy (...) K. bez tytułu prawnego. Pozwana P. S. tytuł prawny do korzystania z części nieruchomości wywodzi bowiem ze zgód kolejnych współwłaścicieli: K. S. oraz K. G.. Pozwanej zatem przysługuje względem właściciela – K. T. uprawnienie do władania rzeczą.

Należy przy tym zwrócić uwagę, że powództwa K. T. nie sposób traktować jako uprawnioną czynność zachowawczą jednego ze współwłaścicieli. Zgodnie z przepisem art. 209 k.c. każdy ze współwłaścicieli może wykonywać wszelkie czynności i dochodzić wszelkich roszczeń, które zmierzają do zachowania wspólnego prawa. Aby zaliczyć określoną czynność do czynności zachowawczych, muszą zostać spełnione pewne wymagania: celem jej ma być ochrona prawa przed możliwym niebezpieczeństwem lub potrzeba zapewnienia współwłaścicielom stabilnej i pewnej sytuacji prawnej, a ochrona ta musi odnosić się do wspólnego prawa, a więc chronić interesy wszystkich współwłaścicieli ( zob. wyrok SA w Lublinie z 6.10.2015 r., IACa 237/15, LEX nr 1842562). Jak zauważył Sąd Najwyższy, istotą czynności zachowawczych, o których mowa w art. 209 k.c. jest ochrona wspólnego prawa. Dalej Sąd ten zauważył, że czynność mającą na celu ochronę wspólnego prawa (art. 209 k.c.) może ubezskutecznić sprzeciw współwłaścicieli rzeczy wspólnej, nie zaś brak ich zgody na dokonanie czynności zachowawczej ( zob. tezy wyroku SN z 30.10.2013 r., II CSK 673/12). Podobny pogląd, według którego wyrażenie sprzeciwu przez jednego współwłaściciela odbiera drugiemu legitymację do działania w ramach art. 209 k.c., wyraził Sąd Okręgowy w Bydgoszczy w wyroku z 2 kwietnia 2015 r., sygn. akt II Ca 716/14. Stanowiska te zasługują w pełni na aprobatę albowiem eksmitowanie pozwanej wbrew woli drugiego współwłaściciela kłóciłoby się z jego prawem do współposiadania i współkorzystania z przedmiotu współwłasności przez jednego ze współwłaścicieli. Stosownie do przepisu art. 206 k.c. każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.

Z uwagi na fakt, że pozwana podniosła skuteczny zarzut hamujący roszczenie windykacyjne, powództwo K. T. należało oddalić.

Na marginesie trzeba zauważyć, że żądania powódki nie można było rozpatrywać pod kątem wystąpienia przesłanek eksmisji wymienionych w ustawie z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Powódka swoje żądanie wywodziła ze swojego uprawnienia właścicielskiego. W pozwie jednak przytaczała okoliczności dotyczące tego, że pozwana korzysta z lokalu w sposób zakłócający zamieszkanie w nieruchomości innym osobom i na udowodnienie tych okoliczności powoływała stosowne dowody. Trzeba jednak zauważyć, że uprawnienia do eksmisji lokatora przewidziane w przepisie art. 13 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego wymagają ingerencji sądu w stosunek prawny uprawniający lokatora do używania lokalu. Zgodnie z przepisem art. 13 ust. 1 cyt. ustawy jeżeli lokator wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych lokali w budynku, inny lokator lub właściciel innego lokalu w tym budynku może wytoczyć powództwo o rozwiązanie przez sąd stosunku prawnego uprawniającego do używania lokalu i nakazanie jego opróżnienia. Trzeba stwierdzić, że powódka nie zgłosiła żądania rozwiązania stosunku prawnego łączącego małżonków G. z P. S., lecz swoje roszczenie wywodziła z przysługującego jej prawa własności. Z tego względu orzeczenie eksmisji na tej podstawie nie było możliwe i jednocześnie zbędne było czynienie w sprawie ustaleń co do ewentualnego zachowania P. S., które miało być uciążliwe dla innych lokatorów.

Co charakterystyczne, przy żądaniu zgłoszonym przez powódkę małżonkowie G. mogli występować i występowali po stronie powodowej. Wynikało to z charakteru żądania windykacyjnego jednego ze współwłaścicieli. Natomiast roszczenie oparte o przepis art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego sytuowałoby małżonków G. po stronie pozwanej, gdyż - jak wcześniej zostało podniesione – konieczna byłaby ingerencja w stosunek zobowiązaniowy łączący ich z pozwaną P. S..

Reasumując, powództwo K. T. zakreślone ramami pkt. 1 pozwu, należało oddalić z uwagi na przysługujące P. S. uprawnienie względem K. T. do władania przedmiotową nieruchomością.

Orzeczenie o kosztach opierało się na zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu. Zgodnie z przepisem art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Do kosztów procesu pozwanej należały koszty zastępstwa procesowego w kwocie 240 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa – łącznie 257 zł.